Όλοι γνωρίζουν το IQ, δηλαδή τον δείκτη νοημοσύνης ο οποίος μετρά κατά προσέγγιση την ανθρώπινη ευφυΐα. Ορισμένοι θεωρούν ότι ένας υψηλός δείκτης IQ συνεπάγεται αυτόματα και την υψηλή νοημοσύνη κάποιου, καθώς και την ικανότητά του ως εργαζόμενο.

Αντίθετα, πολύ λιγότεροι φαίνεται να γνωρίζουν το EI/ EQ. Το EI, δηλαδή το Emotional Intelligence (Συναισθηματική νοημοσύνη), είναι η ικανότητα των ατόμων να αναγνωρίζουν, να διακρίνουν και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα συναισθήματά τους. Ακόμη στο EI εμπεριέχεται και η ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων (Η ενσυναίσθηση, ένας ίσως πιο γνωστός όρος, αποτελεί για κάποιους μέρος της συναισθηματικής νοημοσύνης και αφορά την αναγνώριση και κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων, μπαίνοντας στη θέση τους).

Γιατί όμως η Συναισθηματική Νοημοσύνη έχει οφέλη σε ένα εργασιακό πλαίσιο; Παρακάτω, θα αναλυθεί η αξία της συναισθηματικής νοημοσύνης στον εργασιακό χώρο και επακόλουθα τους λόγους που μπορεί να αποτελέσει πολύ σημαντικό προσόν που δεν πρέπει να αγνοείται.

Η αξία συναισθηματικής νοημοσύνης στην εργασία

1. Αναγνώριση και διαχείριση συναισθημάτων

Η ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων που βιώνει το ίδιο το άτομο είναι μια δεξιότητα με σημαντικά οφέλη. Όταν κάποιος είναι σε θέση να κατανοήσει τα μη ευχάριστα συναισθήματα που βιώνει είναι καλύτερα σε θέση να αντιληφθεί από πού προήλθαν, καθώς επίσης εάν είναι «λογικό» να εμφανιστούν. Πολλές φορές το συναίσθημα του θυμού ή της λύπης είναι μια απολύτως φυσική αντίδραση σε όσα συνέβησαν/ συμβαίνουν σε ένα άτομο λόγω των δυσκολιών που υφίσταται. Μάλιστα, βοηθούν το άτομο να ξεχωρίζει τις καταστάσεις, ενώ ακόμη μπορεί να αποτελέσουν και κίνητρο για αλλαγή, αφού πιθανώς θα θέλει να αποφύγει να βιώσει εκ νέου τα ίδια συναισθήματα.

Από την άλλη, η διαχείριση των «αρνητικών» συναισθημάτων καθιστά τους εργαζομένους πιο ήρεμους και ψύχραιμους γύρω από τις δυσκολίες που εμφανίζονται στη δουλειά. Ακόμη και στο «καλύτερο» εργασιακό περιβάλλον θα υπάρξουν στιγμές πίεσης, άγχους, ενόχλησης, οκνηρίας, δυσαρέσκειας και κριτικής. Με τη σωστή εκπαίδευση γύρω από τη συναισθηματική διαχείριση, κάθε υπάλληλος οχυρώνεται έναντι των αρνητικών καταστάσεων, συνειδητοποιεί ότι συνήθως δεν είναι προσωπικό το πρόβλημα και επακόλουθα καθίσταται όσο πιο αλώβητος γίνεται.

2. Βαθύτερη κατανόηση των συναδέλφων

Μετά από τη σημασία κατανόησης των συναισθημάτων που βιώνει το ίδιο το άτομο, εξίσου σημαντική είναι και η κατανόηση των συναισθημάτων των τρίτων, δηλαδή εν προκειμένω των συναδέλφων. Η ικανότητα «να μπει κάποιος στα παπούτσια του άλλου» είναι πολύ σημαντική για την ομαλή συνύπαρξη και στήριξη μεταξύ του εργατικού δυναμικού όπως θα δούμε παρακάτω.

3. Καλύτερη επικοινωνία

Η καλύτερη κατανόηση των συναισθημάτων των τρίτων αποτελεί ένα σημαντικό προαπαιτούμενο για την αποτελεσματική και επί της ουσίας επικοινωνία μεταξύ συναδέλφων. Μερικά από τα πιο συχνά προβλήματα που προκύπτουν στα εργασιακά πλαίσια προέρχονται εξαιτίας των διαφορετικών προσωπικοτήτων, των διαφορετικών αντιλήψεων, καθώς και της πίεσης λόγω φόρτου εργασίας. Η πραγματική και ουσιαστική επικοινωνία οδηγεί σε καλύτερη συνεννόηση, σε δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης, καθώς και πιο δίκαιο καταμερισμό εργασίας μεταξύ των υπαλλήλων.

4. Ενίσχυση ομαδικού πνεύματος

Όταν οι σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων είναι στηριγμένες σε όλα τα προαναφερθέντα, το ομαδικό πνεύμα είναι κυρίαρχο. Η συνεργατικότητα αποτελεί βασική ικανότητα σχεδόν σε όλους τους εργασιακούς χώρους. Οι περισσότερες αρμοδιότητες των υπαλλήλων προϋποθέτουν τη συνεργασία και επομένως όταν όλοι οι συνεργάτες αλληλοστηρίζονται και νιώθουν ομάδα, γίνονται πιο παραγωγικοί.

Συνεπώς: Ένα πιο θετικό, ευχάριστο και υγιές εργασιακό περιβάλλον.

Πώς αναπτύσσεται η συναισθηματική νοημοσύνη

Οι άνθρωποι γεννιούνται με έμφυτη προδιάθεση προς την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης. Ωστόσο, η πραγματική ανάπτυξη επέρχεται μετά την παιδική ηλικία. Κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν γρήγορα τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, ενώ άλλοι δυσκολεύονται περισσότερο. Όπως και να έχει, η σωστή καλλιέργεια, εκπαίδευση και επανάληψη γύρω από την κατανόηση του εαυτού και την κατανόηση των άλλων θέλει χρόνο και συνειδητή προσπάθεια.

Υπάρχουν πολλές πρακτικές που έμμεσα ή άμεσα ενισχύουν πτυχές της συναισθηματικής νοημοσύνης (προγράμματα εκπαίδευσης συναισθηματικής νοημοσύνης, ψυχανάλυση, ψυχοθεραπεία, coaching, διαλογισμός, ενεργή ακρόαση, διάβασμα, τέχνες και άλλες. Ωστόσο, ακόμη και απλές ερωτήσεις, όπως «τι αισθάνομαι;», «τι με ενοχλεί πραγματικά», μπορούν να μας δώσουν μια πρώτη έστω εικόνα κατανόησης του τι συμβαίνει μέσα μας. Όταν είναι πιο σαφείς οι λόγοι που προβληματίζουν κάποιον, ξέρει και πώς να τις διαχειριστεί καλύτερα, αλλά και να συνειδητοποιήσει εάν όντως υπάρχει λόγος να αισθάνεται και σκέφτεται έτσι γύρω από μια κατάσταση. Ο έλεγχος του θυμικού και η αξιοποίηση των συναισθημάτων ως κινητήριος δύναμη για παραγωγικότητα, δημιουργία ή αλλαγή αποτελεί σημαντικό προσόν που μπορεί να αξιοποιηθεί από διευθυντές και υπαλλήλους με όραμα, συλλογικό ή προσωπικό.

Υ.Γ: Όταν μιλάμε για έλεγχο των συναισθημάτων δεν αναφερόμαστε σε καταπίεσή τους, αλλά κατανόηση και διαχείρισή τους. Η καταπίεση και απώθηση του τι αισθάνεται κάποιος ή ο στρουθοκαμηλισμός έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.

Συμπέρασμα

Η ύπαρξη και ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης αποτελεί σημαντική ικανότητα για κάθε άτομο. Η συναισθηματική νοημοσύνη αναπτύσσεται μέσω της αυτοπαρατήρησης, της ουσιαστικής ακρόασης των άλλων και της ενσυναίσθησης.

Άτομα με οξυμένη την ικανότητα κατανόησης και διαχείρισης του συναισθηματικού τους κόσμου, καθώς και των γύρω τους είναι σε θέση να επικοινωνήσουν καλύτερα και αποτελεσματικότερα με τους άλλους, να δημιουργήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης και επακόλουθα να λειτουργήσουν αποδοτικότερα σε ένα πλαίσιο ομάδας. Είναι, επομένως, ευνόητο γιατί αποτελεί πολύ σημαντικό σύνολο soft skills για εργαζομένους που δουλεύουν σε ομάδες και γενικότερα με ανθρώπους.