Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες έρχονται στην επιφάνεια σύμφωνα με τις οποίες η παραδοσιακή μορφή εργασίας όχι μόνο δεν βοηθά στην τόνωση της παραγωγικότητας, αλλά λειτουργεί εντελώς αντίστροφα με παράλληλες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων. Το σημερινό μοντέλο εργασίας τίθεται σε αμφισβήτηση ώστε να βρεθεί το μοντέλο εκείνο που θα συνεπάγεται μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Ο 21ος αιώνας φαίνεται ότι είναι αυτός στον οποίο πρέπει να επανεξετάσουμε τις συνθήκες που περιβάλλουν την εργασία, από τις ώρες, τις μέρες μέχρι και το πλαίσιο αυτής.

Στην Ελλάδα η συνθήκη που επικρατεί στον τομέα της εργασίας είναι κυρίως του 8ώρου με 5 ημέρες εργασίας και 2 μέρες ανάπαυσης. Αυτό βέβαια μένει συνήθως στα χαρτιά, καθώς οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να εργαστούν εκτός ωραρίου και εκτός των συμφωνημένων ημερών, περιορίζοντας έτσι τον πολύτιμο προσωπικό χρόνο τους.  Μελέτες όμως έρχονται να θέσουν υπό αμφισβήτηση τα παρωχημένα πρότυπα εργασίας και να δημιουργήσουν προβληματισμό για τον τρόπο με τον οποίο τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και οι εργοδότες, οφείλουν να αντιμετωπίζουν την εργασία.

Επανακαθορισμός της εργασίας

Τα τελευταία χρόνια η μορφή της εργασίας έχει αρχίσει να εξελίσσεται ξεπερνώντας την καθιερωμένη μορφή της (5ήμερη, 40ωρη). Ο 21Ος αιώνας και οι εξελίξεις κυρίως στην τεχνολογία, πέρα από τις νέες δεξιότητες που έφεραν στην αρένα της εργασίας, φαίνεται ότι φέρνουν και μία νέα κουλτούρα που σιγά σιγά αρχίζει να ξετυλίγεται. Οι αλλαγές δεν θα πραγματοποιηθούν από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά αργά και σταθερά θα κατακτούν όλο και περισσότερους εργασιακούς χώρους.

Αν επιδιώξουμε να βρούμε ποιος αμφισβήτησε την εργασία στο σύνολό της παρέχοντας με επιστημονικό τρόπο ένα συνολικό πλαίσιο, θα πρέπει να ανατρέξουμε στα μέσα του 19ου αιώνα και στον Μαρξ. Ο Μαρξ όμως, αναλύοντας μία μελλοντική κοινωνία, δεν έδειξε απλώς έναν διαφορετικό δρόμο, αλλά άνοιξε μία συζήτηση για την εργασία που κρατά μέχρι σήμερα. Μετά από αυτόν ακολούθησαν και άλλοι, ακαδημαϊκοί, οικονομολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, οι οποίοι, βάζοντας διάφορες παραμέτρους, συνέχισαν μία πλούσια συζήτηση.

Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα θεωρία που έχει αναπτυχθεί, πάντα υπό το πρίσμα του συγκεκριμένου οικονομικού συστήματος όπου ζούμε και εργαζόμαστε, είναι το καθολικό επίδομα και η θεωρία της μετα-εργασίας. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, κάθε κράτος θα καταβάλλει σε κάθε εργαζόμενο ένα βασικό εισόδημα ώστε αυτός  να μπορεί να επιβιώσει όταν έρθει ο περίφημος αυτοματισμός των πάντων. Για κάποιους άλλους στοχαστές  το σύστημα του καθολικού εισοδήματος είναι απλώς ένα όνειρο θερινής νυκτός στη συζήτηση για τα πραγματικά φλέγοντα ζητήματα της εργασίας. Η αλήθεια είναι ότι το κίνημα της μετα-εργασίας, ή αλλιώς post-work, ακούγεται ιδεαλιστικό, καθώς παρέχει υποσχέσεις για μία ζωή με λιγότερη ή καθόλου εργασία, που θα είναι πιο απλή, πιο γεμάτη με προσωπικές ασχολίες, πιο ευχάριστη. Επικεντρώνεται στον παράγοντα «άνθρωπο» χωρίς να εστιάζει καθόλου στην ανάγκη της κοινωνικής εξέλιξης μέσα από την εργασία. Όμως, αν δούμε τη συνολική εικόνα, ανοίγει τη συζήτηση για την έννοια και την υφή της εργασίας, που τείνει να αλλάζει.

Στη Νέα Ζηλανδία εδώ και καιρό η εταιρία Perpetual Guardian, μία εταιρία διαχείρισης κληροδοτημάτων, έχει εφαρμόσει ένα διαφορετικό μοντέλο. Οι εργαζόμενοί της απασχολούνται 4 μέρες την εβδομάδα, αλλά πληρώνονται για 5. Η λογική πίσω από αυτή την απόφαση είναι ότι η έξτρα μέρα που θα εξασφαλίσουν θα τους προσφέρει ποιοτικό χρόνο για τον εαυτό τους και την οικογένειά τους, θα απασχοληθούν με δραστηριότητες που τους ελκύουν και, επιστρέφοντας στην εργασία τους, θα είναι περισσότερο συγκεντρωμένοι και παραγωγικότεροι.

Διαβάστε περισσότερα >>