Η αγορά εργασίας για την εύρεση εργασίας μπορεί να γίνει μια εξαιρετικά δύσκολη και αγχωτική διαδικασία. Όχι μόνο για τον υποψήφιο εργαζόμενο, αλλά και για τον εργοδότη. Η κάλυψη μιας θέσης εργασίας απαιτεί και από τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη χρόνο, υπομονή και οργάνωση.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των υποψηφίων για μια θέση εργασίας συνήθως είναι αρκετά σκληρός. Όταν σας επικοινωνήσει μια εταιρεία για ραντεβού συνέντευξης, θα πρέπει να θυμάστε – όσο σκληρό και αν ακούγεται - ότι είστε ένας/μία από τους πολλούς. Κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στην αγορά εργασίας θα πρέπει να γνωρίζετε πώς να επιβιώσετε, δηλαδή πώς να είστε ανταγωνιστικοί.

Σε περίπτωση που αναρωτιέστε το πως, βρίσκεστε στο σωστό μέρος. Αυτό το άρθρο είναι αφιερωμένο για να σας δείξουμε πώς να πετύχετε από την πρώτη συνέντευξη σας, η οποία μπορεί να γίνει το έναυσμα για μια επιτυχημένη καριέρα.

Η πρώτη εντύπωση μετράει – NOT!

Συγγνώμη αν ξεκινήσαμε αντίθετα στο ρέμα, αλλά είναι μια ωμή αλήθεια που πρέπει να αποδεχθείτε. Γιατί; Μείνετε μαζί μας και θα μάθετε.

Αυτή η φράση πολύ ορθά δημιουργήθηκε για να δώσει έμφαση στην σημαντικότητα μιας καλής εικόνας κατά την διάρκεια της συνέντευξης. Αλλά με μια διαφορά. Δεν πάτε για Πασαρέλα (κάπως έτσι ξεκινάει το debunking)!

Αρχικά, οι επιχειρήσεις δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για την εντύπωση που θα κάνει ο υποψήφιος εργαζόμενος, αλλά για τις ικανότητες του και την αξία που αυτές έχουν για την επιχείρηση. Εννοείται ότι η συνολική σας εικόνα παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς “μαρτυρά” κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σας και οι γενικές εντυπώσεις που δημιουργείτε την επηρεάζουν. Όταν ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, μια καλή εικόνα ενισχύει την συνολική προσπάθεια. Όμως, αυτό είναι κάτι παραπάνω από μια «πρώτη εντύπωση».

Δεύτερον, η «πρώτη εντύπωση» τις πλείστες φορές είναι μια υποκειμενική μεταβλητή, η οποία επηρεάζεται από σύνολο χαρακτηριστικών, συμπεριλαμβανομένου της φυσικής εμφάνισης και στάσης. Την εποχή που ζούμε έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου οι επιχειρήσεις αδιαφορούν για τα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την υποκειμενική κρίση του ανθρώπου, λαμβάνοντας υπόψην την εκ φύσεως αδυναμία μας να είμαστε αντικειμενικοί. Πιο απλά, οι επιχειρήσεις επιδιώκουν την αντικειμενική κρίση. Η πρώτη εντύπωση δεν μπορεί να αποτελέσει αντικειμενικό κριτήριο για τον εργοδότη, καθώς σε αυτήν συμβάλλουν υποκειμενικοί παράγοντες και, επιπλέον, μπορεί να χειραγωγηθεί με παραπλανητικές τεχνικές.

Τρίτο και τελευταίο, δεν υπάρχει “πρώτη” εντύπωση. Ο αυτή η φράση είναι τόσο λάθος όσο είναι και η προσπάθεια μας να την ενστερνιστούμε. Όλη η διαδικασία της επικοινωνίας του υποψηφίου με τον εργοδότη έχει διάρκεια και ο σκοπός είναι να πείσετε τον δυνητικό εργοδότη σας ότι είστε κατάλληλοι για την συγκεκριμένη θέση. Επομένως, η πρώτη εντύπωση μετράει όσο και η τελευταία. Ο υποψήφιος πρέπει μεθοδικά να παρουσιάσει μια θετική συνολική εικόνα που να επιβεβαιώνει τον επιθυμητό χαρακτήρα που επιζητά η επιχείρηση. Η εικόνα σας χτίζεται καθόλη τη διάρκεια της επικοινωνίας σας με τον εργοδότη. Επιπλέον, να θυμάστε ότι ο υπεύθυνος προσλήψεων, ανεξάρτητα με τον αριθμό των υποψηφίων που διερευνά, είναι αρκετά εκπαιδευμένος ώστε να γνωρίζει ότι δεν μετράει η “πρώτη εντύπωση”. Και για να κλείσει εδώ το θέμα, η “πρώτη εντύπωση” δημιουργείται από το βιογραφικό σας, όχι από την συνέντευξη.

Τώρα που ξεκαθαρίσαμε κάποια πράγματα, παρακάτω θα βρείτε τις καλύτερες συμβουλές για το πως να πετύχετε από την πρώτη συνέντευξη, χωρίς να χρειαστεί να πάτε σε δεύτερη.

Tips για να πετύχετε σε μια συνέντευξη

Η διαδικασία της συνέντευξης για τους περισσότερους είναι αγχωτική, και όχι άδικα. Είναι μια “τέχνη” που όσο περισσότερες φορές την βιώνουμε, τόσο καλύτεροι γινόμαστε.  Στον πραγματικό κόσμο όμως, δεν υπάρχει αυτή η πολυτέλεια αφού όλοι ξεκινάμε από το μηδέν. Όμως, εμείς είμαστε εμείς εδώ για να μοιραστούμε την δική μας εμπειρία και να την μεταδώσουμε σε εσάς.

Πριν ξεκινήσουμε, η πρώτη συμβουλή είναι να μαθαίνετε από τα λάθη σας διαρκώς. Οι εμπειρίες είναι που μας βοηθάνε να εξελισσόμαστε. Εάν αποτύχατε κάπου, για παράδειγμα σε μια συνέντευξη, κάντε μια αναδρομή και σκεφτείτε τι πήγε λάθος. Έτσι, την επόμενη φορά θα ξέρετε πως να χειριστείτε μια παρόμοια κατάσταση. Τα καλύτερα μαθήματα είναι αυτά που βιώνουμε.

Προχωρώντας, διαδικασία της συνέντευξης έχει 3 στάδια (πριν – κατά την διάρκεια – μετά). Παρακάτω θα αναλύσουμε τι πρέπει να κάνετε στο καθένα από αυτά.

Πρώτο στάδιο: Προετοιμασία πριν την συνέντευξη

Η συνέντευξη είναι σαν τις διαπραγματεύσεις, απαιτεί προετοιμασία. Κάνοντας μια σωστή προεργασία μπορείτε να φανείτε ετοιμόλογοι και με αυτοπεποίθηση. Παράλληλα, θα τονώσετε το ηθικό σας αφού θα νιώθετε πιο βέβαιοι και προετοιμασμένοι για όλα.

Μια σωστή προετοιμασία περιλαμβάνει πολλά στάδια και είναι μαζικής σημασίας για να πετύχετε τους σκοπούς σας, είτε αυτοί είναι να γνωρίσετε καλύτερα την εταιρεία που θέλετε να εργαστείτε, είτε να ενισχύσετε την συνολική σας εικόνα.

Ετοιμάστε ερωτήσεις και απαντήσεις

Είναι πολύ σημαντικό να δείξετε ότι είστε σωστά προετοιμασμένοι και σίγουροι για την συνάντηση σας. Αυτά είναι και τα χαρακτηριστικά της αυτοπεποίθησης. Σημειώστε τις ερωτήσεις που πιστεύετε ότι θα σας κάνει ο συνομιλητής σας και προεργαστείτε τις απαντήσεις σας. Φροντίστε οι απαντήσεις σας να βασίζονται πάντοτε στην πραγματικότητα και να είναι ξεκάθαρες. Η ίδια διαδικασία θα πρέπει να γίνει και για τον συνομιλητή σας. Προετοιμάστε κάποιες ερωτήσεις που θα θέλατε να μάθετε για τον οργανισμό ή  πρόσωπο που την αντιπροσωπεύει. Με αυτό τον τρόπο,θα βεβαιωθείτε ότι οι ερωτήσεις που κάνετε όντως σας ενδιαφέρουν και δεν είναι τυπικές και, επίσης, θα γλιτώσετε την άβολη παύση όπου σκέφτεστε τι θέλετε να ρωτήσετε.

Επίσης, εδώ μπορείτε να το πάτε ένα βήμα παραπέρα και να προετοιμαστείτε από πριν για το πως θα μπορούσε να ξεκινήσει η μεταξύ σας κοινωνική συζήτηση. Είναι λογικό σε μερικές περιπτώσεις να μην είμαστε έτοιμοι για να κάνουμε την ιδανική «γρήγορη κουβεντούλα», κυρίως όταν το πλαίσιο συνάντησης είναι αγχωτικό για εμάς. Το πλαίσιο αυτό μπορεί να είναι μια επίσκεψη σε γιατρό, μια επαγγελματική συνέντευξη κ.α. Εάν είστε προετοιμασμένοι για αυτό, μπορείτε να έχετε μια πετυχημένη κοινωνική επαφή και να καλύψετε την αμηχανία που ενδεχομένως αισθάνεστε. Για να προετοιμαστείτε κατάλληλα, μπορείτε να βρείτε από πριν κοινά σημεία με τον συνομιλητή σας ή να σκεφτείτε πως μπορείτε να οδηγήσετε την κουβέντα εκεί που νιώθετε άνετα.

Κάντε μια έρευνα αγοράς για την επιχείρηση

Ψάξτε στο διαδίκτυο, ρωτήστε φίλους και γνωστούς, χρησιμοποιήστε κάθε διαθέσιμο μέσο για να αντλήσετε πληροφορίες για την εταιρεία που ψάχνετε. Με αυτό τον τρόπο θα μάθετε πολλά για την εταιρεία που προσεγγίζετε και θα μπορείτε να δημιουργήσετε μια καλύτερη εικόνα για το αν σας ενδιαφέρει πραγματικά. Επίσης, είναι θετικό στοιχείο να δείχνετε ότι ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερα πράγματα, καθώς προσδίδει σοβαρότητα στην εικόνα σας.

Ορίστε κάποιους στόχους για την συνέντευξη σας.

Είναι σημαντικό να ξέρετε τι επιδιώκετε από μια συνάντηση σας. Αφενός θα γνωρίζετε που να εστιάσετε την προσοχή σας και αφετέρου θα δημιουργήσετε μια σεβαστή εικόνα όταν έχετε καθορίσει τους στόχους σας. Για να το κάνετε αυτό, απλά απαντήστε στην ερώτηση “Τι θέλω από αυτή την συνάντηση”. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι κάτι γενικό (π.χ. να σας προσλάβουν). Θα πρέπει να γίνετε πιο συγκεκριμένοι. Αν ο σκοπός είναι να γνωρίσετε καλύτερα την επιχείρηση που θα δουλέψετε, εστιάστε σε αυτό και μην δεχθείτε ακόμα κάποια δεσμευτική συμφωνία. Αν επιδιώκετε να κερδίσετε την θέση, μπορείτε να εστιάσετε στα χαρακτηριστικά που θεωρείτε ότι σας κάνουν τον καταλληλότερο υποψήφιο για αυτή. Να θυμάστε ότι οι στόχοι σας πρέπει να είναι κάτι που μπορείτε να ελέγξετε.

Εξασκήστε την προσωπική σας παρουσίαση

Η προσωπική σας παρουσίαση αναφέρεται στην επιλεκτική πληροφορία με την οποία παρουσιάζετε τον εαυτό σας σε μια σύντομη συνομιλία. Είναι αρκετά σπάνιο να μπορεί κανείς να κάνει επιτυχημένο pitching για τον εαυτό του. Παρόλα αυτά, είναι κάτι αρκετά σημαντικό. Το κόλπο είναι να σκεφτείτε τι εικόνα μπορεί να δημιουργήσει ο συνομιλητής για εσάς, από την πληροφορία που παραλαμβάνει. Μπαίνοντας στην θέση του συνομιλητή σας, μπορείτε να καταλάβετε το «positioning» του εαυτού σας.

Προσέξτε, το pitching δεν είναι μια ιστορική αναδρομή. Η σειρά έχει σημασία. Σκεφτείτε ποια είναι τα χαρακτηριστικά που σας εκφράζουν περισσότερο και πως θα τα παρουσιάσετε.

Σκεφτείτε τα δυνατά σας σημεία.

Τα δυνατά σας σημεία είναι αυτά που θα σας κάνουν να ξεχωρίσετε. Είναι πολύ σημαντικό να δείξετε ότι γνωρίζετε ποια είναι και ότι έχετε την αυτοπεποίθηση να τα προωθήσετε. Έτσι, θα ενισχύσετε την εικόνα σας. Φυσικά, κάθε στοιχείο που παρουσιάζετε θα πρέπει να το τεκμηριώσετε, επομένως, προετοιμαστείτε σωστά.

Βοηθήστε στην διαδικασία

Είναι καλό να έχετε στο μυαλό σας ότι ο άνθρωπος με τον οποίο θα συναντηθείτε, έχει ένα εντεταμένο πρόγραμμα. Μια καλή πρακτική για να δημιουργήσετε μια θετική εικόνα είναι να προσφερθείτε να απαλλάξετε τον συνομιλητή σας από επιπλέον αρμοδιότητες. Για παράδειγμα, μπορείτε να προτείνετε να αναλάβετε την υπενθύμιση για την συνάντηση σας ή τον προγραμματισμό της επόμενης. Φροντίστε να μην επιδιώξετε να αποφορτίσετε τον συνομιλητή σας από σημαντικές αρμοδιότητες, καθώς θα έχει αρνητικά αποτελέσματα. Η προθυμία σας να διευκολύνετε την διαδικασία θα εκτιμηθεί και θα σας προσδώσει μια πολύ θετική εικόνα.

Συγκεντρώστε ότι πρόκειται να χρειαστείτε

Πάρτε μαζί σας αντικείμενα που ξέρετε ότι θα χρειαστείτε κατά την διάρκεια της συνέντευξης σας. Τέτοια συνήθως είναι χαρτί και στυλό, μια προσωπική σας κάρτα, αντίγραφα από το βιογραφικό σας και συναφή πιστοποιητικά, δείγματα από το χαρτοφύλακα σας και γενικότερα οτιδήποτε μπορεί να σας φανεί χρήσιμο.

Προετοιμαστείτε ψυχολογικά

Γνωρίζοντας όσα χρειάζεστε για την επιχείρηση και το άτομο που θα συναντήσετε σε συνδυασμό με την προσωπική σας προετοιμασία, θα έχετε την απαιτούμενη αυτοπεποίθηση. Αλλά και να μην ισχύει αυτό, φροντίστε να κάνετε μόνο θετικές σκέψεις και να προετοιμάσετε την ψυχολογία σας για την επιτυχία. Σε αυτό βοηθάνε οι “κινήσεις της επιτυχίας”, δηλαδή κινήσεις που στοχευμένα αυξάνουν την αυτοπεποίθηση, όπως το άνοιγμα των χεριών σε στάση επιτυχίας. Οι ειδικοί λένε ότι όταν έχουμε την ψυχολογία του νικητή, προετοιμάζουμε και δεσμεύουμε τον οργανισμό μας για την νίκη. Επομένως, γεμίστε τις μπαταρίες σας με θετική ενέργεια.

Ντυθείτε ανάλογα

Αυτονόητο, αλλά όχι όσο πρέπει. Θα πρέπει να δείξετε μια προσεγμένη και επαγγελματική εικόνα, η οποία θα ταιριάζει με την προσωπικότητα σας. Μην ντραπείτε να φορέσετε μια γραβάτα ή ένα ταγιέρ γιατί θα είναι «υπερβολικό» ή «πολύ επίσημο», αλλά μην το κάνετε εάν αυτό δεν σας εκφράζει. Φροντίστε να έχετε την καλύτερη εικόνα σας για να χτίσετε και την καλύτερη εικόνα.

Δεύτερο στάδιο: Κατά την διάρκεια της συνέντευξης

Σεβαστείτε το πρόγραμμα.

Φροντίστε να φτάσετε στην ώρα σας και μην υπερβάλλετε. Το ιδανικό είναι 10-15 λεπτά πριν την προγραμματισμένη ώρα. Φυσικά, η αργοπορία δεν είναι επιθυμητή γιατί δείχνει ανευθυνότητα. Εάν από την άλλη φτάσετε πολύ νωρίς, μπορεί να αναγκάσετε τον υπεύθυνο να επισπεύσει τις διαδικασίες, κάτι που θα χαλάσει το πρόγραμμά του. Η καλύτερη πρακτική είναι ξεκινήσετε αρκετά νωρίς για την συνέντευξη σας και να περιμένετε κοντά στο σημείο συνάντησης έως την κατάλληλη στιγμή.

Κάντε γερή χειραψία

Μια καλή χειραψία μαρτυρά επιθυμητά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σας. Φροντίστε να έχετε μια γερή χειραψία, αλλά μην το παρακάνετε! Μια υπερβολικά γερή χειραψία μεταφέρει αρνητικά συναισθήματα ανταγωνισμού και ισχύος δύναμης, κάτι που δεν είναι επιθυμητό σε μια συνέντευξη.

Χαμογελάστε

Το χαμόγελο ως πρώτη επαφή δημιουργεί θετικά συναισθήματα και για τις δύο πλευρές. Εσείς θα αποκτήσετε αυτοπεποίθηση μπαίνοντας γρηγορότερα στο κλίμα και παράλληλα θα δείξετε ότι είστε χαρούμενοι για την γνωριμία σας και που βρίσκεστε εκεί. Προσέξτε όμως να μην κάνετε κάτι που δεν αισθάνεστε γιατί το ψεύτικο χαμόγελο είναι χειρότερο από καθόλου χαμόγελο.

Προσέξτε την γλώσσα του σώματος

Οι υπεύθυνοι HR μπορούν να αναγνωρίσουν την γλώσσα του σώματος αρκετά εύκολα. Μην κρατάτε μεγάλες αποστάσεις από τον συνομιλητή σας και μην έχετε “κλειστές” στάσεις. Προσπαθήστε να είστε χαλαροί (όχι υπερβολικά) και να εγκλιματιστείτε γρήγορα. Σε αυτό θα σας βοηθήσουν και οι ίδιοι. Μια καλή πρακτική είναι να δεχθείτε το νεράκι που θα σας προσφέρουν (όχι κάτι παραπάνω) και ας μην το έχετε ανάγκη.

Επίσης, δώστε προσοχή σε νευρικές συνήθειες - δάγκωμα νυχιών, τούφες, νευρικές κινήσεις χεριών και δακτύλων - που κάνουμε ασυνείδητα όταν είμαστε αγχωμένοι. Θα μαρτυρήσουν μια εικόνα που ακόμα και αν δεν είναι αληθινή, δεν θα σας ωφελήσει.

Δείξτε καλούς τρόπους

Ευχαριστείστε θερμά τον συνομιλητή σας πριν και μετά την συνάντηση σας και - όπως προαναφέραμε - μην αρνηθείτε το νεράκι που σας προσφέρει. Βρείτε την ευκαιρία να δείξετε ότι ξέρετε να συμπεριφέρεστε καθώς πρέπει και ότι μπορείτε να σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων. Οι καλοί τρόποι δείχνουν μια καλή αγωγή και σοβαρότητα. Προσέξτε όμως μην το παρακάνετε!

Δείξτε ενδιαφέρον προς τον συνομιλητή σας

Ο υπεύθυνος της συνέντευξης θα επιδιώξει με μια πρώτη κοινωνική γνωριμία να σας βοηθήσει να αισθανθείτε άνετα. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και εσείς! Βρείτε κοινά σημεία στην συνομιλία σας και “πατήστε” σε αυτά για να δημιουργήσετε ένα θετικό κλίμα. Επίσης, δώστε προσοχή σε ό,τι ο συνομιλητής σας και δείξτε ενδιαφέρον. Αυτή η πρακτική θα πρέπει να εφαρμοστεί στο σωστό πλαίσιο για να είναι αποτελεσματική, συνήθως στην αρχή και στο τέλος μιας συνάντησης και όχι κατά το κύριο σκέλος της συνέντευξης.

Τρίτο στάδιο: Πέρας της συνέντευξης

Σημειώστε την σημαντική πληροφορία

Όταν τελειώσει η συνέντευξη σας, φροντίστε να καθαρογράψετε την σημαντική πληροφορία που σας ενδιαφέρει. Με αυτό τον τρόπο θα μπορείτε να ανατρέξετε σε πληροφορίες που διαφορετικά μπορεί να μην θυμόσασταν, και να έχετε μια καλύτερη εικόνα για τα δεδομένα που θέλετε.

Στείλτε ευχαριστήριο γράμμα

Φροντίστε να στείλετε ένα ευχαριστήριο γράμμα που να δηλώνει ευγνωμοσύνη για τον χρόνο και την ευκαιρία που σας δόθηκε από τον συνομιλητή σας, ανεξάρτητα του αποτελέσματος. Με αυτό τον τρόπο θα ξεχωρίσετε δείχνοντας καλούς τρόπους και θα δημιουργήσετε μια θετική εικόνα. Σημαντικό είναι το γράμμα να σταλεί στα χέρια του συνεντευκτή σας την ίδια μέρα και σε μια στιγμή που θα μπορεί να το διαβάσει (όχι αμέσως μετά την συνάντηση σας).

Follow up

Εάν δεν έχετε ενημερωθεί για την εξέλιξη της συνέντευξης σας, μην διστάσετε να κάνετε ένα follow up. Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, ζητήστε ευγενικά για ανατροφοδότηση (feedback) και τι θα μπορούσατε να βελτιώσετε στα κομμάτια που μπορείτε να επηρεάσετε.

Κάντε την αυτοκριτική σας

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αφιερώνετε λίγο χρόνο για να κάνετε την αυτοκριτική σας για τα γεγονότα που συμβαίνουν. Σκεφτείτε τι είναι αυτό που θα αλλάζατε προς το καλύτερο και τι μπορείτε να μάθετε από τα λάθη σας. Αυτή η διαδικασία είναι μονόδρομος για την επιτυχία. Έτσι την επόμενη φορά, θα έχετε την ευκαιρία να εκπλήξετε τον εαυτό σας.